Help! Mijn tiener heeft geen motivatie om te leren
(10 tips die écht helpen)
Je kent het vast: je kind zit op de bank, TikTok scrollend, schoolboeken onaangeroerd in de tas. Jij probeert je toon neutraal te houden: “Ga je nog iets doen voor school vandaag?”
Zucht. Schouderophalen. “Weet ik niet.”
En daar zit je dan. Met je goede bedoelingen, je to-dolijst en je zorg om de toekomst van je kind.
Geen motivatie bij je tiener? Je bent niet de enige. Sterker nog, het is één van de meest gehoorde worstelingen bij pubers én hun ouders.
In dit blog geef ik je 10 tips om je ongemotiveerde tiener weer een beetje in beweging te krijgen – zonder strijd, zonder dramatische tafelscènes, maar met geduld, duidelijkheid en vertrouwen.
1. Ga het gesprek aan (zonder oordeel)
Begin met luisteren. Echt luisteren. Niet met het idee om direct te fixen, maar gewoon om te begrijpen. Vraag bijvoorbeeld: “Wat maakt dat je geen zin hebt om te leren?”
Misschien voelt school als een eindeloze berg, is er faalangst, of snapt je kind het simpelweg niet meer. Door zonder oordeel te luisteren, laat je zien dat je er bent – ook als het even niet lekker loopt.
2. Leg de nadruk op inzet, niet alleen op cijfers
Motivatie groeit niet van kritiek op een 4 voor wiskunde. Het groeit van een compliment als je ziet dat je kind tóch is gaan zitten. Focus op de kleine stappen: het openen van het boek, het starten met een samenvatting. Zeg bijvoorbeeld: “Ik zag dat je vandaag écht je best deed om je planning te volgen. Goed gedaan.”
3. Maak leren behapbaar
Voor een tiener voelt een hoofdstuk geschiedenis soms als de Mount Everest moeten beklimmen. Help om het op te splitsen: 15 minuten leren, dan 5 minuten pauze. Eén opdracht tegelijk. Denk aan die overvolle wasmand. Jij gooit toch ook niet alles er in één keer in de wasmachine?
4. Geef je tiener een gevoel van controle
Tieners willen invloed. Dus geef keuzes waar het kan. “Wat wil je eerst doen, Engels of biologie?” Of: “Wil je nu even naar buiten en over een half uur beginnen of eerst beginnen en dan naar buiten.”
Kleine dingen, maar ze geven het gevoel: ik heb iets te zeggen.
5. Zoek samen naar het ‘waarom’
Waarom leren we eigenlijk? Nee, niet om jou als ouder trots te maken 😉 Maar wat wil jouw kind later? Droomt hij van iets met dieren? Gaat zij graag met mensen om?
Koppel school aan iets dat wél betekenis heeft. Dat maakt het leren net iets minder zinloos.
6. Maak leren leuk(er)
Leren hoeft niet alleen maar saai en stil te zijn. Je kunt woordjes overhoren tijdens een wandeling, quizzen maken via apps, of samen een samenvatting doornemen met een kop thee erbij. Gebruik humor, variatie en afwisseling.
7. Wees zelf het voorbeeld
Tieners doen wat je doet, niet wat je zegt. Laat zien dat jij ook dingen aanpakt die niet leuk zijn: administratie, sporten, je werk. Zeg bijvoorbeeld: “Ik heb echt geen zin om na mijn werkdag nog mijn privemail door te nemen, maar ik doe het toch even. Dan is het maar gedaan.”
8. Check de basis: slaap, voeding en rust
Soms ligt het niet aan motivatie, maar aan energie. Als je kind slecht slaapt, ongezond eet of overprikkeld is, dan is leren het eerste dat sneuvelt. Kijk of er genoeg rustmomenten zijn. Zorg dat de telefoon ’s avonds uit gaat. Geef je kind gezonde voeding en zorg dat ze voldoende eten. De hele dag leven op een ontbijt is voor tieners in de groei niet voldoende.
9. Geef ruimte voor fouten
Iedereen haalt wel eens een onvoldoende. Dat mag. Bespreek een onvoldoende als een leerpunt, niet als een drama. Je tiener leert niks van straf, maar wel van: “Wat ging er mis, en wat kun je de volgende keer anders doen?” Geef ook erkenning aan het gevoel van je kind. “Ik snap dat je baalt van het slechte cijfer”.
10. Jouw rust = hun rust
Misschien wel de belangrijkste: blijf zelf rustig. Ook als je je tanden op elkaar moet klemmen. Jouw kind voelt haarfijn aan of jij vertrouwen hebt. Als jij paniekt, doet je tiener dat ook. Wees dat anker. Niet perfect, maar wel beschikbaar.
Tot slot: motivatie is een vuurtje
Soms verwacht je vuurwerk terwijl je kind nog niet eens een vonkje voelt. Geef het tijd. Blijf in verbinding. Dan kan het vuurtje gaan branden. Raak niet zelf ongemotiveerd met de hulp die je biedt. En lukt het echt niet om het vuurtje van motivatie bij je kind aan te wakkeren, dan mag je me altijd bellen.